Jutro, 14.11 obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy. Dziś o jednej z odmian- cukrzycy, która i mnie dopadła - cukrzycy ciężarnych.
Jakie są przyczyny?
Przyczyny cukrzycy ciążowej mają źródło w zmianach hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety w czasie ciąży. Hormony produkowane przez łożysko mogą wywoływać insulinooporność, czyli zmniejszoną wrażliwość tkanek na insulinę. Ponadto w ciąży wątroba kobiety zaczyna wydzielać większą ilość glukozy. U 3–8 proc. kobiet ciężarnych trzustka nie jest w stanie zaspokoić zwiększonego zapotrzebowania organizmu na insulinę, czyli na hormon metabolizujący cukier. Może wówczas dochodzić do rozwoju cukrzycy ciążowej – choroby, która pojawia się zazwyczaj w drugim lub trzecim trymestrze ciąży.
Cukrzyca to choroba zaliczana do grupy zaburzeń metabolicznych, których wspólną cechą jest podwyższone stężenie glukozy we krwi, czyli tzw. hiperglikemia. Podwyższony poziom cukru we krwi jest konsekwencją bezwzględnego lub względnego niedoboru insuliny – hormonu wydzielanego przez trzustkę. Cukrzyca ciążowa natomiast definiowana jest jako różnego stopnia zaburzenie tolerancji glukozy, które po raz pierwszy ujawnia się lub zostaje wykryte w czasie ciąży.
W grupie kobiet chorujących na cukrzycę ciążową mogą znaleźć się zarówno te, które przed zajściem w ciążę miały nieprawidłową gospodarkę glukozą, co zostało wykryte dopiero w czasie ciąży, jak i te, u których wysoki poziom cukru we krwi wystąpił tylko w okresie oczekiwania na dziecko. O rodzaju cukrzycy można się przekonać po urodzeniu dziecka, w połogu. Gdy po porodzie wartości stężenia glukozy we krwi ulegną normalizacji, mówi się o cukrzycy ciążowej. Jednak jeśli po porodzie wartości glukozy są nadal podwyższone i pacjentka wymaga dalszego leczenia, można stwierdzić wykrycie cukrzycy typu 2. Cukrzyca ciężarnych jest więc specyficznym rodzajem, a tak naprawdę nietolerancją glukozy pojawiającą się w warunkach przeciążenia organizmu ciążą.
Glukoza to jeden z węglowodanów czerpanych z pożywienia, który dla ludzkiego organizmu stanowi źródło energii. Do jej wykorzystywania w celach energetycznych w organizmie potrzebny jest hormon produkowany przez trzustkę – insulina. Umożliwia ona przenikanie glukozy z krwi do wnętrza wszystkich komórek ciała. U kobiety ciężarnej, za sprawą działania hormonów łożyska, może dochodzić do spadku wydzielania insuliny. Wtedy stężenie glukozy we krwi gwałtownie wzrasta, a komórki nie są w stanie zrobić z niej użytku. Rozwija się cukrzyca ciążowa.
Organizm ciężarnej, nie mogąc korzystać z glukozy, zaczyna czerpać energię z tłuszczów i białek. Produktem przemian energetycznych tych substancji są ketony, które powodują zaburzenia czynności wielu narządów wewnętrznych. Duże wahania poziomu cukru we krwi są niebezpieczne zarówno dla matki, jak i dziecka. Mogą powodować uczucie senności, przemęczenie, częste oddawanie moczu, nagłe ataki głodu czy silne pragnienie. U dziecka mogą skutkować zaburzeniami rozwojowymi, dużą masą urodzeniową, a nawet śmiercią wewnątrzmaciczną.
W leczeniu cukrzycy ciężarnych ważną rolę odgrywa odpowiednio zbilansowana dieta. I to nie tylko w czasie ciąży. Chociaż najczęściej to właśnie informacja o tym, że spodziewamy się dziecka stanowi bodziec do zmiany żywieniowych przyzwyczajeń, własnej diecie warto przyjrzeć się przynajmniej kilka miesięcy wcześniej.
Z jadłospisu powinny zniknąć przede wszystkim produkty o wysokim stopniu przetworzenia, zwłaszcza te zawierające duże ilości cukru. Ich nadmiar skłania trzustkę do produkcji zwiększonej dawki insuliny, na którą organizm stopniowo zaczyna się uodparniać.
Zamiast "śmieciowego" jedzenia na talerzach częściej powinny gościć produkty o niskim indeksie glikemicznym. Warto postawić na bogate w błonnik pełnoziarniste pieczywo i inne artykuły zbożowe, takie jak choćby kasze czy płatki. W menu nie może zabraknąć warzyw i owoców, a także chudego mięsa, ryb oraz niskotłuszczowych produktów nabiałowych.
Bardzo ważny jest ruch, jakakolwiek aktywność fizyczna w ciąży obniża stężenie cukru we krwi ciężarnej.
Załączam przepis na sernik dla diabetyków. A po indywidualnie dopasowaną dietę dla cukrzyków zapraszam do gabinetu.
Składniki:
Masa:
- 4 białka
- 400g sera twarogowego chudego
- 400g jogurtu greckiego
- 4 łyżki ksylitolu
- wanilia do smaku
- 2 budynie śmietankowe bez cukru
Spód:
- 4 żółtka
- 9 łyżek otrębów owianych
- pasek czekolady gorzkiej ok. 70% kakao
- 6 łyżek mleka kokosowego
- 2 łyżki kyslitolu.
Przygotowujemy niewielką tortownicę. Czekoladę ścieramy na tarce, dodajemy otręby, dodajemy żółtka, mleko, ksylitol i wszystko razem łączymy. Wylewamy na dno wyłożonej papierem tortownicy i pieczemy w piekarniku przez 10 min. w 170 st. C.
Białka ubijamy na sztywną pianę, pod koniec dodając ksylitol. Ser mieszamy z jogurtem, budyniami i wanilią. Delikatnie mieszamy ser z pianą z białek. Masę serową wykładamy na podpieczony spód. Pieczemy w 170 st. C przez 50 min, studzimy i gotowe.